Op je veertigste kiezen voor een carrièreswitch: iets wat veel mensen niet durven. Rik deed het toch. We gingen een dag met Rik op pad en vroegen hem het hemd van het lijf. “Vorig jaar ontstond het idee om te gaan werken in de zorg. Best gek als je al zoveel jaren in de horeca werkt."vertelt Rik. “Toen mijn vader ziek werd ervaarde ik voor het eerst hoe intensief het zorgen voor iemand is. Ik voelde me vaak machteloos en alleen. Ondanks dat het zorgen voor een dierbare moeilijk is, is het ook heel bijzonder.” Toen al wist Rik dat dit het begin was iets nieuws.
Toen Rik in de horeca werkte was hij naar eigen zeggen vrij verlegen. Dit was de plek waar hij zich leerde open te stellen. “Het contact met anderen werd steeds makkelijker en ik merkte dat humor een van mijn sterkste kanten is”, vertelt Rik. “Toen mijn vader ziek werd ervaarde ik voor het eerst hoe intensief het zorgen voor iemand is. Ik voelde me vaak machteloos en alleen. Ondanks dat het zorgen voor een dierbare moeilijk is, is het ook heel bijzonder.” Toen al wist Rik dat dit het begin was iets nieuws.
Wakker liggen van verhalen
Rik nam ontslag en ging verpleegkunde studeren. Maar de keuze om zich te laten omscholen, maakte hij niet van vandaag op morgen: “Ik wilde zeker weten dat ik de (soms) heftige verhalen niet mee naar huis zou nemen. Je hoort en ziet dingen en daar wilde ik niet thuis van wakker liggen. Ze vertelden me dat je tijdens de opleiding leert hoe je hier mee om moet gaan, en er is ook een zekere afstand. Maar natuurlijk doet het wel iets met je: je ontwikkelt een band met de mensen die je mag helpen. Tegelijkertijd is het ook: hoe langer je dit werk doet hoe meer je eraan went”.
Humor het medicijn tegen schaamte
Humor is voor Rik onmisbaar in zijn werk. “Veel mensen schamen zich voor bepaalde handelingen. De cliënten zitten in een situatie waar ze ineens afhankelijk zijn van anderen. Ineens moet je ook de meest intieme dingen met anderen delen. Dat dit schaamte met zich meebrengt, is totaal begrijpelijk. Daarom maak ik vaak grapjes tussendoor die zorgen voor wat afleiding. Juist op de momenten wanneer het spannend is, zoals bij het vervangen van een katheter of een ongelukje onder de douche. Inmiddels weet ik per cliënt welke grappen ik kan maken. Waar de één een echte Drentenaar is en van zwarte humor houdt, is de ander gevoelig en haal je een geintje uit door bijvoorbeeld stiekem een dropje uit de dropjes-pot te pakken. Het is een kwestie van aanvoelen wat bij iemand past”, vertelt hij. “Als het lukt om de cliënt te laten glimlachen terwijl ik hen help, dan geeft dat echt een kick”.
“Een nare thuissituatie veranderde mijn leven: zowel privé als in mijn werk”
Echte aandacht
Bij de zorg voor een cliënt is er vaak een partner betrokken. Ook zijn/haar leven is compleet veranderd nu zijn/haar partner zorg nodig heeft. “Soms verleent een partner heel intensief de zorg en dan zijn wij er bijvoorbeeld voor de medicatie. Het is belangrijk om je dan te realiseren dat het nooit alléén om de medicatie gaat. Het gaat om de aandacht die je kan geven op het moment dat je bij de mensen thuis bent. Het vertrouwen dat ze bij je terecht kunnen als ze de zorg niet meer zelf kunnen doen. En hoe kort je er ook bent, je doet altijd je jas uit.”
Mannen zijn zeldzaam
Er werken weinig mannen in de zorg. Hoe dat komt, daar heeft Rik wel een idee bij. “Voordat ik zelf had ervaren hoe het is om voor iemand te zorgen, in dit geval voor mijn vader, had ik ook een bepaald beeld van de zorg. Verhalen over het verwisselen van katheters, het wassen van mensen of het verzorgen van een wond zijn nou niet echt aantrekkelijk. Maar werken als verpleegkundige is zoveel meer dan dat. Je bouwt een band om met de mensen en bent van onschatbare waarde voor ze. Voor mij is dit werk waar ik mijn hele ziel en zaligheid in kan leggen. Telkens zoek ik manieren om iemand op z'n gemak te stellen. Ik neem de tijd, ik luister naar cliënten en ik voel aan waar behoefte aan is. En dat alles met flinke dosis nuchterheid en humor. Het geeft een onwijze kick als het lukt om het vertrouwen van cliënten te winnen.”
Waardering
Dat Rik, en zijn humor, gewaardeerd worden is overduidelijk te merken. “Cliënten dollen vaak ook met mij en de waardering is goud waard. Op een van de adressen lag vandaag bijvoorbeeld al een chocolaatje klaar en de mensen weten precies hoe ik mijn koffie drink. Hoe attent is dat?!
Rik oogt als een man die met humor en tact alles aan kan. Hij houdt van goede voorbereiding, is op de hoogte van de situatie per cliënt en benaderd de mensen met respect. “De baan in de horeca leerde me sociale skills die ik ook vandaag de dag nog inzet, maar juist de zorg voor mijn vader is voor mij onmisbaar geweest: als persoon én als zorgprofessional.” En na een paar adressen grapt Rik: “En nu pak even mijn snijplank erbij”. Hij haalt de Ipad tevoorschijn voor de administratie. “Een grap die bij veel cliënten zorgt voor een lach op hun gezicht”, vertelt Rik.
